Schaphalsterzijl (Gronings: Schaphaalsterziel) is een buurtschap in de gemeente Het Hogeland in de provincie Groningen, gelegen op de plek waar het Winsumerdiep uitmondt in het Reitdiep. Op deze plek liggen de zijlen (uitwateringssluizen) Winsumerzijl (1653) en Schaphalsterzijl (1733, oorspronkelijk 1459), de schutsluis Nieuwe Sluis (1890) en het gemaal Schaphalsterzijl (2005). De plaats is genoemd naar de Schaphalsterzijl, die haar naam weer ontleent aan de Schapehals, een bocht in het Reitdiep ten zuiden van de sluizen. De buurtschap heeft naast het gemaal een kleine boerderij (Zijlhuis) waarin oorspronkelijk de sluiswachter woonde, en een houten loods (werkplaats). Beide zijn monumenten. Film Martin Postmus